Trong bối cảnh rác thải nhựa đang trở thành vấn đề nhức nhối toàn cầu, những sáng kiến xanh từ giới trẻ càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Tại VietFuture Awards 2025, nhóm sinh viên FPT Arena Multimedia Cần Thơ đã mang đến dự án CHAKAPI – một ứng dụng công nghệ kết nối cộng đồng, doanh nghiệp và điểm thu gom, nhằm thúc đẩy hành vi tái chế và xây dựng đô thị bền vững.
Vấn đề môi trường và sự cấp thiết của đổi mới
Việt Nam hiện phát sinh hơn 3,7 triệu tấn rác nhựa mỗi năm, nhưng chỉ khoảng 10–15% trong số đó được tái chế. Hàng trăm nghìn tấn rác nhựa rò rỉ ra biển, gây ô nhiễm hệ sinh thái và đe dọa trực tiếp đến sức khỏe con người. Nguyên nhân đến từ việc người dân thiếu động lực và thói quen phân loại rác, trong khi hệ thống thu gom còn rời rạc và thiếu minh bạch. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng gặp khó khăn trong việc thu thập dữ liệu phục vụ báo cáo EPR và ESG.
Trước thực trạng ấy, một nhóm sinh viên FPT Arena Multimedia Cần Thơ đã mang đến CHAKAPI, dự án công nghệ xanh góp mặt tại VietFuture Awards 2025 – sân chơi đổi mới sáng tạo lớn dành cho giới trẻ. Dự án không chỉ hướng đến giải quyết bài toán rác thải nhựa mà còn tạo ra một hệ sinh thái kết nối cộng đồng, doanh nghiệp và đơn vị tái chế.
CHAKAPI – Ứng dụng thúc đẩy hành vi tái chế
CHAKAPI được xây dựng dưới dạng ứng dụng di động và web, cho phép người dân kết nối trực tiếp với các trạm thu gom rác tái chế. Ứng dụng tích hợp nhiều tính năng: bản đồ tìm trạm, hướng dẫn phân loại rác, hệ thống tích điểm và đổi quà/voucher khi mang rác đến trạm.
Điểm đặc biệt của dự án nằm ở mô hình hợp tác với các quán nước hoặc chuỗi bán lẻ, biến nơi đây thành trạm thu gom rác kết hợp không gian nghỉ chân. Người dùng có thể quét QR để ghi nhận lượng rác đã tái chế, đồng thời nhận về phần thưởng thiết thực như voucher F&B hay cây xanh.
Không chỉ mang lại lợi ích cho người dùng, ứng dụng còn hỗ trợ doanh nghiệp trong việc thu thập dữ liệu ESG minh bạch, quảng bá thương hiệu và đáp ứng yêu cầu EPR. Đơn vị tái chế cũng được hưởng lợi khi tiếp cận nguồn nguyên liệu đã được phân loại sẵn. Nhờ cơ chế win–win này, CHAKAPI hứa hẹn có thể mở rộng quy mô từ Hà Nội, TP. HCM ra toàn quốc, trở thành nền tảng trung gian quan trọng trong nền kinh tế tuần hoàn.
Tiềm năng phát triển và giá trị cộng đồng
Ở giai đoạn thử nghiệm, CHAKAPI đã cho ra mắt bản app cơ bản với các tính năng: đăng ký/đăng nhập, thống kê lượng rác, tích điểm đổi quà, quét QR tại trạm và hướng dẫn phân loại bằng AI. Người dùng có thể đổi điểm lấy cây xanh hoặc voucher, tạo ra động lực rõ ràng để thay đổi hành vi.
Theo kế hoạch, chi phí vận hành dự án rơi vào khoảng 1,4–1,7 tỷ đồng/năm với nguồn thu tiềm năng đến từ phí EPR, sponsorship CSR/ESG, bán nguyên liệu tái chế và quảng cáo trong app. Tổng doanh thu dự kiến đạt 1,64 tỷ đồng/năm, cho thấy tính khả thi của mô hình.
Không chỉ dừng lại ở lợi ích kinh tế, CHAKAPI còn mang đến giá trị cộng đồng to lớn: giảm thiểu rác thải nhựa, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, đồng thời tạo nền tảng công nghệ xanh phù hợp với xu hướng ESG và đô thị bền vững. Trong tương lai, dự án có tiềm năng mở rộng quốc tế, hợp tác cùng các doanh nghiệp tái chế và thậm chí tích hợp tín chỉ carbon.
Tóm lại, CHAKAPI không chỉ là một ý tưởng công nghệ, mà là lời khẳng định tinh thần sáng tạo và trách nhiệm xã hội của sinh viên FPT Arena Multimedia Cần Thơ. Với dự án này, các bạn trẻ đã chứng minh rằng đổi mới sáng tạo có thể khởi nguồn từ giảng đường và lan tỏa thành giải pháp thực tiễn, góp phần xây dựng đô thị xanh – thông minh – bền vững cho tương lai.
VietFuture Awards là cuộc thi thường niên nhằm tìm kiếm và vinh danh những dự án sáng tạo, đổi mới có khả năng tạo tác động tích cực đến xã hội. Cuộc thi quy tụ đông đảo sinh viên, nhóm nghiên cứu và startup trẻ, đồng thời mở ra cơ hội kết nối với chuyên gia, doanh nghiệp và các nhà đầu tư.
Cùng theo dõi hành trình của sinh viên FPT Arena Multimedia tại Fanpage nhé!
Tạ Nhất Phương – Phòng Công tác Sinh viên
