Serif và Sans-serif chắc hẳn không còn xa lạ với các dân chuyên thiết kế đồ họa. Tuy nhiên với những bạn mới bắt đầu bước chân vào Graphic Design đôi khi cũng gặp bối rối với hai cái tên này. Vậy làm thế nào để phân biệt được Serif và Sans-serif, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.
Serif là gì?
Định nghĩa Serif
Serif thường được biết đến với tên gọi “chữ có chân”, là một đường thẳng hoặc một nét nhỏ trên thành phần của chữ và thường được để ở những đường định hướng và ổn định cho cấu tạo chữ.
Phân loại font chữ Serif
- Old Style
Từ năm 1465 kiểu chữ serif old-style đã xuất hiện và không lâu sau đó phương pháp in ấn “movable type” được ra đời bởi thợ kim hoàn Johannes Gutenberg. Các cửa hiệu in ấn tại Ý đã tạo ra một loại chữ thích hợp với phương pháp in ấn này và được lấy cảm hứng từ thư pháp thời Phục hưng. Old-style ra đời và được nhiều cửa hàng in ấn ưa chuộng và sử dụng bởi sự đơn giản, mộc mạc và dễ đọc của chúng khi in trên giấy.
Điểm đặc trưng nổi bật nhất của kiểu chữ này là sở hữu độ tương phản giữa các nét thanh và đậm thấp, trong đó phần nét chữ mảnh nhất của một chữ sẽ nằm ở góc thay vì ở trên cùng hay dưới cùng của chữ cái đó. Đối với Old-style, người ta giữ lại hình thức tương tự với chữ nét nghiêng viết tay nên kiểu chữ này thường nghiêng theo một trục khoảng từ 9 đến 16 độ và sẽ dùng các nét cong để nối serif với chữ cái chính.
- Transitional
Serif Transitional hay còn được biết đến với cái tên Baroque đã xuất hiện lần đầu tiên vào cuối thế kỷ 17. Cái tên Transitional được lấy cảm hứng từ việc kết hợp hai kiểu chữ old-style và kiểu chữ serif hiện đại.
Điểm đặc trưng phải kể đến của kiểu chữ serif transitional chính là sở hữu độ tương phản cao giữa các nét thanh và nét đậm của chữ cái, tuy nhiên nếu so sánh với kiểu chữ serif hiện đại thì các đường nét này vẫn chưa được thể hiện rõ bằng. Khác với font chữ kiểu old-style, các chữ cái thuộc font transitional được viết theo trục thẳng đứng, phần đầu mỗi chữ sẽ được thay bằng các nét tròn trịa và mềm mại hơn. Nhờ vậy mà kiểu chữ này cũng được ưa chuộng và sử dụng phổ biến đến tận bây giờ.
- Didone
Didone hay còn được gọi với cái tên serif hiện đại thực chất đã ra đời từ cuối những năm 1700 và 1800. Kiểu chữ này được ra đời và phát triển bởi các cửa hiệu in của người Ý, Đức và Pháp lần lượt là Giambattista Bodoni, Firmin Didot, Justus Erich Walbaum. Nhờ vậy, các đoạn văn bản in ấn sau này đã có thiết kế trông thanh lịch hơn nhờ sử dụng kiểu chữ serif hiện đại này.
Điểm đặc trưng nhất phải kể đến của font chữ serif hiện đại Didone này là sở hữu sự tương phản cực kì cao giữa các nét thanh và nét đậm của chữ. Bởi vậy mà công nghệ in ấn và sản xuất giấy được thể hiện một cách tinh tế vào thời kì đó khi sử dụng font chữ này. Ngoài ra, Didone cũng có những đặc điểm cơ bản như:
- Các chữ cái có nét dọc dày và hướng theo trục dọc thay vì trục nghiêng như font Old-style.
- Không có nhiều chênh lệch khi so sánh chiều dài và chiều rộng của một chữ cái.
- Độ tương phản cực kỳ cao giữa các nét thanh đậm của chữ.
- Phần serif trong chữ cái thường được thể hiện bằng các đường nét mềm mại, có hình tròn hoặc hình giọt nước rất dễ nhận biết.
- Slab Serif
Slab Serif là kiểu chữ được xuất hiện nào năm 1817 để đáp ứng nhu cầu sử dụng trong các poster thu hút sự chú ý của người xem. Đây là một kiểu chữ sở hữu tương đối nhiều biến thể với các phong cách thể hiện khác nhau.
Một số font chữ thuộc Slab Serif được xây dựng theo phong cách geometric với các nét chữ có độ dày không thay đổi nhiều trong cùng một chữ cái. Ngoài ra một số font khác lại có cấu trúc tương tự như các kiểu chữ serif thông thường và được nhận biết bởi phần serif đậm nét và rõ ràng hơn.
Ứng dụng của font chữ Serif
Với sự đa dạng và phong phú của font chữ Serif, chúng được ứng dụng rất nhiều trong đời sống hàng ngày. Một số ứng dụng tiêu biểu của font chữ Serif như sau:
Trong in ấn, xuất bản
Như đã thấy ở trên, hầu hết các kiểu chữ thuộc font Serif đều có lịch sự ra đời và phát triển gắn liền với ngành in ấn. Bởi vậy nên ứng dụng phổ biến nhất của font chữ này chắc chắn là trong in ấn và xuất bản đối với sách, báo hay tạp chí. Kiểu chữ này được các nhà in cũng như các nhà thiết kế đánh giá cao và thường lựa chọn để sử dụng trong các sản phẩm của mình. Vậy nên nếu bạn đang có những thiết kế sử dụng đến nhiều text thì font Serif chính là một lựa chọn tuyệt vời để giúp sản phẩm của bạn đẹp mắt và thu hút người xem hơn.
Trong nhận diện thương hiệu
Kiểu chữ Serif được đánh giá là mang lại sự trang nhã, tinh tế và đáng tin cậy trong thiết kế. Bởi vậy việc ứng dụng chúng trong nhận diện thương hiệu là vô cùng đúng đắn và quan trọng. Nếu như thương hiệu của bạn hướng đến sự nghiêm túc, sang trọng, cao cấp hoặc theo thậm chí theo trường phái truyền thống (tòa soạn, văn phòng luật,…) thì font chữ serif chính là lựa chọn hợp lý nhất để làm nổi bật thương hiệu của bạn. Ngoài hình ảnh, logo thì font chữ cũng là một điều vô cùng quan trọng để tạo nên bộ mặt cho thương hiệu của bạn. Vậy nên font chữ thích hợp sẽ giúp khách hàng nhận diện thương hiệu tốt hơn và truyền tải được nội dung và đặc điểm của thương hiệu.
Sans-serif là gì?
Trái ngược với font chữ serif, sans serif trong tiếng Latin có nghĩa là “không có chân”. Nói cách khác, font chữ sans serif chính là chỉ các kiểu chữ không thêm các yếu tố “serif” như các nét nhỏ hay đường thẳng trên thành phần của chữ.
Phân loại font chữ Sans-serif
- Grotesque
Kiểu font chữ Grotesque bao gồm hầu hết tất cả các font chữ sans-serif và được ra đời vào khoảng cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20. Grotesque cũng lấy cảm hứng và tiếp nhận ảnh hưởng từ kiểu chữ serif Didone và các cách vẽ biểu hiện thời đó. Điểm đặc trưng nhất của kiểu chữ này chính là phần thiết kế có cấu tạo chắc chắn và phù hợp cho sử dụng trong headline hoặc biển quảng cáo thời bấy giờ. Ngoài ra font chữ này cũng có thể được nhận ra qua đặc điểm như chiều cao giữa đỉnh các chữ in hoa và in thường có khoảng cách tương đối gần và thường được sử dụng dưới dạng chữ in hoa.
- Neo-grotesque
Neo-grotesque được ra đời vào khoảng năm 1950 cùng với International Typographic Style (hay được gọi là Swiss Style). Nếu như bạn chưa biết thì Helvetica – typeface phổ biến bậc nhất được sử dụng trong nhiều thập kỷ sau này chính là thuộc dòng neo-grotesque. Điểm đặc trưng của font chữ này chính là phần thiết kế đơn giản, mộc mạc nhưng lại được ưa chuộng hơn so với font Grotesque nhờ sự đa dạng và linh hoạt của mình. Các typeface thuộc kiểu chữ này thường là các font có nét thanh đậm khác nhau và dễ dàng ứng dụng trong nhiều thể loại văn bản.
- Geometric
Kiểu chữ Sans serif Geometric lấy cảm hứng từ cá hình khối cơ bản như vuông và tròn. Ra đời và phát triển từ năm 1920 tại Đức, chính Herbert Bayer và Jakob Erbar được cho là nhà phát minh của kiểu chữ này tại thời điểm đó. Thời kỳ hưng thịnh nhất mà Geometric được sử dụng chính là vào những năm 20-30 của thế kỷ 20 nhờ vào sự gọn ghẽ và thiết kế mang màu sắc hiện đại của mình.
Điểm đặc trưng nhất về thiết kế của font chữ Geometric chính là chữ cái “O” trông giống như một hình tròn với đường cong hoàn hảo. Với Geometric, người ta thường sử dụng trong tiêu đề văn bản hay các đoạn văn ngắn thay vì ứng dụng khi viết những văn bản dài.
- Humanist
Nhìn chung kiểu chữ Humanist sở hữu phần thiết kế và cấu tạo chữ cái đa dạng hơn so với các kiểu chữ trước đó. Có thể kể đến như các typeface có độ tương phản rõ ràng giữa các nét trong cùng một chữ cái, hay các typeface mang một chút hơi hướng geometric khác biệt, số khác lại được mô phỏng theo dạng chữ viết tay hoặc thư pháp thời xưa.
Với sự phong phú và đa dạng trong typeface như vậy, Humanist thường được sử dụng trên màn hình hay các khoảng cách xa để có thể theo dõi dễ dàng nhờ vào khoảng cách giữa các nét tương đối lớn. Đây cũng là điểm đặc trưng khác biệt giữa Humanist với 2 kiểu chữ Grotesque và Neo-grotesque.
Ứng dụng của Sans-serif
Bên cạnh font serif, Sans-serif cũng được ưa chuộng và ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, tiêu biểu nhất là trong thiết kế giao diện người dùng UI và nhận diện thương hiệu.
Thiết kế giao diện người dùng UI
Đối với Designer thì font chữ sans-serif chính là lựa chọn phù hợp và được yêu thích nhất khi sử dụng trên màn hình điện thoại hay máy tính. Các font chữ Sans-serif có thiết kế đơn giản, dễ nhìn và không gây rối mắt cho người xem.
Nhận diện thương hiệu
Cả Serif và Sans-serif đều được ứng dụng nhiều trong việc hỗ trợ nhận diện thương hiệu. Tuy nhiên khi sử dụng Sans-serif sẽ giúp bộ nhận diện thương hiệu của bạn trở nên nhẹ nhàng, đơn giản nhưng lại mang nét tinh tế và hiện đại hơn bao giờ hết. Đây là dạng font chữ được yêu thích bởi các nhãn hàng và thương hiệu hướng đến người dùng với lứa tuổi trẻ trung. Ngoài ra Sans-serif cũng được sử dụng nhiều trong thiết kế logo hay slogan nhận diện thương hiệu.
Phân biệt: Serif và Sans-serif
Vậy làm thế nào để phân biệt được 2 kiểu chữ này, dưới đây là những đặc điểm nổi bật để giúp bạn xác định đúng font chữ trong quá trình thiết kế:
Serif chỉ phù hợp với thiết kế in ấn
Thực chất kiểu chữ Serif và Sans-serif khi được ứng dụng trong thiết kế website thường gây nhầm lẫn cho người dùng bởi độ phân giải trên màn hình máy tính không lớn bằng các sản phẩm in ấn nên người xem khó phân biệt được 2 font chữ này trên các thiết bị điện tử. Tuy nhiên thì kiểu chữ Serif thường được sử dụng nhiều hơn vì giúp cho phần văn bản không bị rối mắt và dễ theo dõi hơn. Với sự phát triển vượt bậc của công nghệ như hiện nay, chất lượng màn hình máy tính được nâng cao hơn nên bạn hoàn toàn có thể đọc và phát hiện ra font chữ serif một cách dễ dàng.
Serif là một loại font rất khó đọc
Có nhiều nghiên cứu cho rằng kiểu chữ serif là một loại font chữ dễ đọc nhờ vào cấu tạo phần chân mỗi chữ cái giúp tách biệt và tác động lên mắt người nhìn để họ dễ dàng theo dõi hơn. Không chỉ vậy, phần serif của chữ cũng giúp điều hướng mắt người đọc tốt hơn nên quá trình theo dõi toàn bộ bài viết hay văn bản cũng dễ dàng hơn.
Chỉ nên dùng Sans-serif cho thiết kế giao diện
Sans-serif được nhiều nhà thiết kế sử dụng trong thiết kế giao diện. Tuy nhiên font chữ này không chỉ giới hạn trong lĩnh vực này mà còn được thử nghiệm cho thiết kế in ấn và chúng thực sự phát huy tác dụng và dần phổ biến hơn. Có thể kể đến ứng dụng tuyệt vời nhất của Sans-serif là trong thiết kế in ấn sách cho trẻ em bởi font chữ này giúp trẻ em dễ dàng nhận biết mặt chữ và ghi nhớ.
Như vậy bài viết trên đã mang đến những thông tin thú vị về Serif và Sans-serif cũng như cách để phân biệt hai loại font chữ này cho bạn đọc. Nếu bạn muốn tham khảo thêm các khóa học về thiết kế đồ họa chuyên nghiệp, đừng quên truy cập ngay website của FPT Arena để được hỗ trợ nhé.
Viện Đào Tạo Quốc Tế FPT
FPT Arena Multimedia – https://arena.fpt.edu.vn
