Một giao diện trực quan không chỉ đến từ màu sắc, bố cục hay biểu tượng. Chính ngôn ngữ, những câu chữ nhỏ bé xuất hiện ở từng nút, từng thông báo lại là yếu tố âm thầm định hình cảm xúc và hành vi của người dùng. Viết cho UI (User Interface) không đơn thuần là soạn lời hướng dẫn, mà là thiết kế trải nghiệm thông qua từ ngữ.
Khi người dùng tương tác với giao diện, họ không đọc, họ hành động. Vì thế, mỗi từ ngữ trong UI cần được chọn lọc kỹ càng để dẫn dắt hành động đó một cách rõ ràng, tự nhiên và nhất quán. Dưới đây là ba nguyên tắc quan trọng giúp câu chữ trong UI trở nên mạch lạc, thân thiện và hiệu quả hơn.
Viết ở thì hiện tại để người dùng “hành động ngay”
Ngôn ngữ UI nên sử dụng thì hiện tại vì nó gợi cảm giác tức thời, phù hợp với bản chất thao tác của người dùng. Cụm từ “Lưu thay đổi”, “Tải xuống tệp”, “Đăng nhập” khiến người dùng hiểu rằng hành động sẽ diễn ra ngay bây giờ.
Ngược lại, nếu dùng thì tương lai hoặc thì hoàn thành như “Bạn sẽ lưu thay đổi” hay “Đã đăng nhập thành công” trong các nút hoặc nhãn, người đọc có thể cảm thấy xa cách hoặc không chắc chắn. Trong giao diện, thời gian chính là khoảnh khắc người dùng bấm chuột – và thì hiện tại là ngôn ngữ hiệu quả nhất để dẫn họ đến hành động đó.
Nên làm
Viết câu từ ở thì hiện tại
Không nên làm
Viết câu từ ở các thì hiện tại khác, ví dụ thì hiện tại hoàn thành.
Sử dụng ký số để đảm bảo tốc độ và độ chính xác
Trong thiết kế UI, tốc độ đọc hiểu quan trọng không kém tính thẩm mỹ. Vì thế, sử dụng ký số (1, 2, 3…) thay vì viết bằng chữ (một, hai, ba) là cách giúp mắt người dùng quét thông tin nhanh hơn.
Các ký số còn có lợi thế trong việc tạo điểm nhấn thị giác và giảm tải nhận thức – yếu tố quan trọng trong nguyên tắc “design for clarity”. Tuy nhiên, khi có sự kết hợp giữa số và từ, ví dụ “Nhập hai số 3”, nhà thiết kế cần linh hoạt để giữ sự tự nhiên của ngữ cảnh.
Nên làm
Sử dụng ký số
Không nên làm
Viết số ở dạng chữ.
Ngôn ngữ trong giao diện không chỉ là chữ – đó là nhịp điệu đọc hiểu. Và ký số giúp nhịp đó trở nên nhanh, chính xác, hiệu quả hơn.
Bỏ qua các dấu câu không cần thiết
Việc lược bỏ những dấu câu không cần thiết giúp người đọc tiếp nhận nội dung nhanh chóng.
Dấu chấm câu
Tránh dùng dấu chấm câu tại các câu văn duy nhất trong các thành tố UI sau:
- Nhãn
- Câu từ khi chuột rê vào
- Danh sách liệt kê
- Câu từ trong hộp thoại
Dùng dấu chấm câu tại
- Nội dung nhiều câu
- Câu văn nào có phần theo sau là một liên kết (bản thân các liên kết không cần phải là câu hoàn chỉnh đầy đủ)
Dấu chấm câu trong câu dài
Các câu văn dài và phức tạp hơn có thể dùng dấu chấm câu nếu làm vậy giúp phù hợp ngữ cảnh. Ví dụ, nếu phần còn lại của ứng dụng của bạn không có dùng dấu chấm câu thì việc dùng chúng trong một vài chỗ có thể tạo cảm giác không nhất quán.
Nên làm
Không có dấu chấm câu ở cuối các câu đơn lẻ
Không nên làm
Thêm dấu chấm câu ở cuối câu đơn lẻ
Dấu hai chấm
Phía sau các câu từ dạng nhãn (label), không nên để dấu hai chấm
Nên làm
Không nên làm
Câu chữ trong UI càng “nhẹ”, giao diện càng “ dễ thở” và người dùng sẽ càng dễ dàng kết nối với sản phẩm.
Viết cho giao diện là viết cho trải nghiệm. Mỗi từ, mỗi ký tự đều cần được xem như một yếu tố thiết kế, điều này giúp giao diện vừa mang tính thẩm mỹ, vừa có chức năng hướng dẫn. Và để làm tốt điều đó, người thiết kế cần am hiểu không chỉ về bố cục và màu sắc, mà còn về tâm lý người dùng và ngôn ngữ học.
Tại FPT Arena Multimedia, sinh viên được rèn luyện toàn diện từ kỹ năng thiết kế đồ họa, giao diện, đến tư duy truyền thông và storytelling. Bởi trong thế giới thiết kế số, chỉ khi hiểu được ngôn ngữ của trải nghiệm, bạn mới thật sự làm chủ được cách người dùng nhìn, cảm và hành động trên sản phẩm của mình.
Nếu bạn đang tìm kiếm một môi trường học tập hiện đại, chương trình đào tạo quốc tế và cơ hội được “làm thật” ngay trong quá trình học, FPT Arena Multimedia chính là lựa chọn lý tưởng để bắt đầu hành trình theo đuổi đam mê. Chỉ sau 2 năm học tập, sinh viên có thể tự tin gia nhập ngành công nghiệp sáng tạo với đầy đủ kỹ năng, tư duy và tác phong chuyên nghiệp. Đặc biệt, FPT Arena Multimedia đang có những suất ưu đãi học phí siêu hời dành cho sinh viên đăng ký nhập học sớm. Tìm hiểu ngay!
Thầy Ngô Tiểu Huy – Giảng viên FPT Arena Multimedia
